Journal of Dental School
Volume:19 Issue: 4, 2002

این مطالعه به منظور بررسی اثر تعداد دفعات مسواک زدن در شبانه روز در تغییر میزان پلاک میکروبی فوق لثه ای و خونریزی از لثه، بصورت Randomized Match Control Single Blind Clinical Trial صورت گرفت. تعداد 36 دانشجو، 18 مرد و 18 زن بین سنین 21-18 سال از میان دانشجویان دندانپزشکی در مقطع علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی در میان شهید بهشتی انتخاب گردیدند. بعد از انجام کارهای اولیه مربوط به جرمگیری فوق لثه ای و پروفیلاکسی، افراد دو هفته بعد فراخوانده شدند که به عنوان زمان مبنا در نظر گرفته شد. و بعد از تعیین ایندکس پلاک میکروبی و خونریزی افراد به دو گروه الف و ب به گونه ای تقسیم گردیدند که بنابر آماره X2 ایندکسهای ارزیابی شده در دو گروه دارای اختلاف معنی داری نباشد. به افراد دو گروه مسواک و خمیر دندان مشابه داده شد. سپس از اعضای گروه الف درخواست گردی دو مرتبه در شبانه روز و از اعضای گروه ب خواسته شده چهار مرتبه در شبانه روز مسواک نمایند. اعضای دو گروه 6 هفته بعد از زمان مبنا فراخوانده شدند و ایندکس پلاک و خونریزی پلاک و خونریزی از لثه در هر دو گروه ارزیابی و ثبت گردید. برای ارزیابی انجام شده در مورد وضعیت پلاک میکروبی از معیار Turesky-Gilmore-Glickman و برای خونریزی از لثه از معیار Bleeding استفاده شد. نتایج ارزیابی پلاک میکروبی حاکی از وجود تفاوت معنی دار میان دو گروه الف و ب بود (P<0.05). که نشانگر تشکیل پلاک میکروبی به میزان کمتر در گروهی که چهار مرتبه در روز مسواک می زدند، بود. اما میزان ایندکس خونریزی از لثه بین دو گروه تفاوت معنی داری را نشان داد.

ضایعات ادنتوژنیک رادیوگرافیک لوسنت بخش مهمی از پاتولوژی فکین را تشکیل می دهند که تشخیص به موقع آنها و طرح درمان مورد نیاز، بسیار حائز اهمیت است. در تحقیق حاضر، از میان 1056 مورد ضایعه ارسالی به بخش پاتولوژی دهان و فک و صورت دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سالهای 78-1371، 196 مورد ضایعه ادنتوژنیک لوسنت شناسایی شده اند. از این تعداد، 103 مورد در مردان و 93 مورد در زنان بوده اند. شایعترین ضایعه شناخته شده از این گروه، رادیکولارکیست با 49 مورد (25% کل ضایعات ادنتوژنیک لوسنت) بود. در این بررسی بیشترین شیوع ضایعات ادنتوژنیک لوسنت، در دهه دوم زندگی (19-10 سال) بود. فک بالا و پایین به ترتیب در 40 و 60 درصد موارد مبتلا کرده بودند. در دندانهای مولر سوم فک بالا ضایعه ای مشاهده نگردید و بیشترین درگیری در مولر دوم فک پایین، مشاهده شد.

مرفولوژی و ویژگی های سطحی و به ویژه میزان زبری سطح آمالگام دندانی، تعیین کننده میزان تجمع پلاک دندانی بر روی سطح و در نتیجه عود پوسیدگی دندان و التهاب لثه است. از سوی دیگر شرایط سطح و زبری آن باعث تاثیر بر تارنیش و تغییر رفتار خوردگی آمالگام می گردد. در این مطالعه ضمن بررسی مرفولوژی و زبری سطح آمالگام های تولید ایران و مقایسه آن با آمالگام استاندارد خارجی، تاثیر شکل ذرات پودر آمالگام و تاثیر روش های کلینیکی اتمام کاری و پرداخت سطح بر مرفولوژی و زبری نهایی سطح آمالگام ها بررسی و مقایسه گردید. چهار نوع آلیاژ آمالگام دندانی با شکل ذرات متفاوت تراشه ای، کروی و شبه کروی تهیه گردید. پس از مخلوط کردن پورد هر نوع آلیاژ با جیوه و متراکم سازی آن، نمونه های مربوط به هر نوع آمالگام به سه گروه تقسیم گردید. هر گروه از طریق یکی از فرایندهای کلینیکی؛ کاروینگ، کاروینگ برنیشینگ، کاروینگ برنیشینگ پالیشینگ تحت عملیات اتمام کاری و پرداخت قرار گرفتند. مرفولوژی سطوح از طریق بررسی تصاویر میکروسکوپ الکترونی رویشی مطالعه گردید. پس از سنجش زبری سطح نمونه ها، میانگین زبری سطح گروه های تحت آزمون با استفاده از آزمونهای آماری آنالیز واریانس و دانکن با ضریب اطمینان 95% مورد مقایسه قرار گرفتند. در مورد هر نوع آمالگام تفاوت معنی داری میان میانگین زبری سطح نمونه هایی که تحت عملیات متفاوت قرار گرفته بودند وجود داشت (P<0.05). در مقایسه میان چهار نوع آمالگام با شکل ذرات متفاوت، میانگین زبری سطح نمونه هایی که تحت عمل کاروینگ قرار گرفتند، دارای تفاوت معنی دار بود (P<0.05). میانگین زبری سطح نمونه های چهار نوع آمالگام که تحت دو نوع عملیات دیگر قرار گرفتند تفاوت معنی داری نداشت (P>0.05). به نظر می رسد شکل ذرات عامل موثری در پیش بینی رفتار آمالگام ها از لحاظ مرفولوژی و میزان زبری سطح است. از طرف دیگر انجام عملیات صحیح اتمام کاری و پرداخت در ایجاد صافی سطح تاثیر مشخص دارد و می تواند تاثیر شکل ذرات را تعدیل نماید.

بیش از سی سال است که جنبه های علمی و کاربردی فیشور سیلانت ها طی آزمایش های فراوان مورد مطالعه قرار گرفته است. تبلور اندیشه پیشگیری از پوسیدگی های اکلوزال دندان ها با استفاده از این مواد، به کاربرد وسیع فیشور سیلانت ها منجر شده است. در سال های اخیر تحولات جدیدی در این زمینه به وقوع پیوسته است که استفاده از گلاس آیونومر به عنوان سیلانت و نیز تولید سیلانت های رزینی حاوی فلوراید از آن جمله می باشد.مقاله حاضر به مقایسه و بررسی یافته های جدیدی در خصوص این گونه سیلانت ها می پردازد. این مقاله همچنین پدیده های نوظهوری نظیر کاربرد پرایمر و باندینگ را در فن آوری فیشور سیلانت مورد بحث قرار می دهد.

دسموبلاستیک آملوبلاستوما (D.A) یکی از انواع نادر آملوبلاستوما است که از نظر محل ابتلا، نمای هیستولوژیکی و رادیولوژیکی و نمای ماکروسکوپیک حین عمل با آملوبلاستومای کلاسیک متفاوت می باشد و باید آنرا با ضایعات فیبرواسئوس خوش خیم، تومور اسکواموس ادنتوژنیک و تومور کلسیفیه ادنتوژنیک تشخیص افتراقی گذاشت.درمانهای انجام شده برای این ضایعه یا بصورت درمان تهاجمی مشابه دیگر انواع آملوبلاستوما و یا بصورت Enucleation ولی بدون Follow up قابل قبول بوده است.هدف از این مقاله ارائه نمونه جالبی از بیمار مبتلا به D.A ماگزیلا می باشد که متعاقب درمانی محتاطانه به مدت 21 سال مورد پی گیری و Follow up قرار گرفته است.تجربه ما در مورد این بیمار نشان داد که این ضایعه، رفتار کلینیکی متفاوت با آملوبلاستومای کلاسیک داشته و رفتاری تهاجمی مانند آن ندارد و به علت همین رفتار متفاوت شاید بتوان درمانی متفاوت با دیگر انواع آملوبلاستوما براساس سن بیمار و حفظ ساختمانهای ناحیه و فرم صورت برای آن برگزید.

در کشور پهناور ما ایران سالها است که به لطف وجود جوانان جویای علم و راهنمایی اساتید دلسوز تحقیقاتی انجام شده است. که بعلت عدم وجود یک شبکه منسجم اطلاعاتی مورد استفاده بهینه محققین قرار نگرفته است. بعبارتی عدم دستیابی آسان به پیشینه تحقیقات یکی از معضلات موجود در زمینه تحقیق در کشور است که موجب تکرار کارهای انجام شده و یا انجام تحقیقات مشابه می گردد که این عمل علاوه بر صرف هزینه های زیاد، اتلاف وقت و منابع، موجب کاهش کیفیت طرح و الزاما غیر قابل مصرف بودن آن در نظام آموزش خواهد گردید.با توجه به مطالب مذکور بر آن شدیم تا در تحقیق حاضر به جمع آوری مقالات پریودنتال منتشر شده در مجلات دندانپزشکی داخلی از سال 57 تا 77 (ھ.ق) و تهیه فهرست تشریحی از این مقالات اقدام نماییم.بدین منظور پس از جمع آوری مجلات دندانپزشکی منتشر شده داخلی، به جمع آوری مقالات پریودنتال و تهیه فهرست تشریحی با ذکر شناسنامه منبع مقاله و سپس تهیه فهرست موضوعی پرداختیم. نتیجه تحقیق ما، تعداد 248 مقاله پریودنتال مشتمل بر 159 مقاله مروری و 89 مقاله تحقیقی بود که 83 مقاله مربوط به مجله دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی، 49 مقاله مربوط به مجله جامعه دندانپزشکی ایران، 47 مقاله مربوط به جامعه اسلامی دندانپزشکان ایران، 39 مقاله مربوط به مجله دانشکده دندانپزشکی خراسان، 29 مقاله مربوط به مجله دانشکده دندانپزشکی تهران و 1 مقاله مربوط به مجله دندانپزشکی امروز بود.طبق نتایج بدست آمده از این تحقیق که تعداد مقالات مروری و تحقیقی را به تفکیک سال نشان می دهد، مشاهده می گردد که با افزایش سال ها، بر تعداد مقالات منتشر شده افزوده شده (از 7 مقاله به 75 مقاله رسیده ایم)، ضمنا بتدریج بر تعداد مقالات تحقیقی افزوده گشته است به گونه ای که طی سالهای 78 1375 تعداد مقالات تحقیقی منتشر شده از مقالات مروری بیشتر بوده است. (طی سالهای 78 1375) مقالات مروری 23 عدد و مقالات تحقیقی 52 عدد بوده اند.) که این مطلب روند رو به رشد تحقیق در کشور ما را نشان می دهد.

امروزه به منظور ارتقا بهداشت دهان و دندان جامعه باید از روش های مناسب و جدید در آموزش بهره گیری نمود. برنامه ریزی اجرایی مبتنی بر این روش ها پس از شناخت دقیق از گروه و جامعه خاص میسر خواهد بود. در این تحقیق میزان آگاهی و نگرش دانش آموزان راهنمائی شهر تهران نسبت به اصول بهداشت دهان و دندان در سال 79-1378 سنجیده شده است.68 دانش آموز به عنوان نمونه از مناطق 19 گانه آموزش و پرورش به طور تصادفی انتخاب شدند. این تحقیق به روش توصیفی (Descriptive) و جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه صورت گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که از میان دانش آموزان (9.2% پسر و 13% دختر) از طریق مدرسه و معلمین خود نسبت به مساله سلامت دهان و دندان آشنا شده اند همچنین 13% پسران و 3.3% دختران مدارس راهنمایی مراجعات دندانپزشکی منظم دارند. عدم آگاهی نسبی در مورد عوارض از دست رفتن قبل از موعد دندان های شیری در دختران و پسران 15% می باشد. 30.2% پسران و 48% دختران با این نگرش موافق وسیله مکانیکی برای تمیز کردن دندانها معرفی می کردند. ضرورت وجود فلوراید در خمیر دندان به اتفاق مورد نظر دانش آموزان راهنمایی بوده است. در خصوص پوسیدگی زایی شکلات تقریبا 90% واقف بر ارتباط مستقیم شکلات و پوسیدگی بوده اند.نتایج تحقیق حاضر مبین وجود آگاهی نسبتا خوبی در دانش آموزان راهنمایی تهرانی در زمینه بهداشت دهان و دندان می باشد. این میزان آگاهی برآیند حضور و اطلاع رسانی مجموعه عوامل از قبیل بهداشت مدارس، وسایل ارتباط جمعی، سیاستهای اجرایی بهداشتی دولت و آموزش بیماران توسط دندانپزشکان می باشد.با استفاده از برخی عوامل به عنوان مدیاتور در حرکت دندانی، می توان میزان حرکت دندانی را افزایش داد. چنانچه این عوامل قادر به کاهش برخی عوارض حرکت دندانی از قبیل تحلیل ریشه باشند (فاز دوم تحقیق حاضر)، انتخاب مناسبی برای تامین اهداف مذکور می باشند.

در این فاز تحقیق، اثر PGE2 به تنهایی و بهمراه گلوکونات کلسیم بر حرکت دندانی در موش صحرایی مورد مطالعه قرار گرفته است (در فاز بعد اثر آنها بر تحلیل ریشه بررسی می شود). فرضیات تحقیق مبتنی بر افزایش میزان حرکت ارتودنسی دندانها در زمان کاربرد PGE2 و تلفیق آن با گلوکونات کلسیم می باشد. این مطالعه به روش تجربی (Experimental) انجام گرفت. بدین ترتیب که 24 موش صحرایی نر به طور تصادفی به 3 گروه تقسیم شدند. گروه کنترل از 8 موش تشکیل می شد که در آنها نیروی ارتودنسی (60 گرم) توسط دستگاهی که شامل یک Closed Coil Spring به اندازه 5(mm)بود و مولار اول راست بالا را به انسیزور همان سمت وصل می کرد به دندانها وارد می شد و 0.1 میلی لیتر آب مقطر به طور موضعی در لثه باکال مولار اول تزریق می شد. گروه آزمایش اول شامل 8 نمونه بود که علاوه بر اعمال نیروی ارتودنسی، تزریق موضعی 0.1 میلی لیتر از PGE2(1mg/ml) نیز برای آنها انجام گرفت. در گروه آزمایش دوم علاوه بر اعمال نیروی ارتودنسی و تزریق موضعی PGE2، تزریق IP از گلوکونات کلسیم (10%)، به میزان 200(mg/kg)نیز صورت گرفت. تزریقات در روزهای صفر و هفت انجام شدند و فاصله دندانی بعد از 21 روز اندازه گیری شد. از تستهای Student''s t-test، One way ANOVA برای آنالیز آماری استفاده شد. میزان حرکت دندانی در گروهی که تزریق PGE2 به تنهایی (0.47 میلیمتر) انجام گرفته بود نسبت به گروه کنترل (0.216 میلیمتر) افزایش معنی داری (P<0.04) داشت. همچنین گروهی که تزریق توام PGE2 و گلوکونات کلسیم (0.40 میلیمتر) داشتند نیز نسبت به گروه کنترل حرکت دندانی سریع تری را نشان دادند (P<0.002) اما میان گروه آزمایش اول و دوم تفاوت معنی داری از لحاظ آماری دیده نشد. با استفاده از برخی عوامل به عنوان مدیاتور در حرکت دندانی، میزان حرکت دندانی را میتوان افزایش داد. چنانچه این عوامل قادر به کاهش برخی عوارض حرکت دندانی از قبیل تحلیل ریشه باشند (فاز دوم تحقیق حاضر)، انتخاب مناسبی برای تامین اهداف مذکور می باشند.

سرطان دهان کمتر از 3 درصد از تمام تومورهای بدخیم در کشورهای غربی را تشکیل می دهد و مشکل مهمی برای سلامت عمومی مردم دنیا محسوب می شود. میزان مرگ و میر ناشی از این سرطان بالاست. عدم معاینه دقیق بیماران توسط دندانپزشکان و کمبود دانش و مهارت تشخیصی در این قشر از جامعه پزشکی از علل مهم وضعیت فوق می باشند. در مطالعه حاضر، میزان آگاهی و مهارت تشخیصی دندانپزشکان عمومی شهر کرمان در ارتباط با سرطان دهان مورد ارزیابی قرار گرفته است. این کار به کمک پرسشنامه ای که به همین منظور تهیه شده بود، انجام گرفت. 65 تن از 68 دندانپزشک عمومی شهر کرمان در این تحقیق شرکت کردند. بررسی نتایج نشان داد که میانگین نمره دندانپزشکان از قسمت آگاهی (5.8 از 11) و میانگین نمره آنها از قسمت مهارت تشخیصی (1.6 از 3) می باشد. تحقیق حاضر همچنین نشان داد که نمره مهارت تشخیصی دندانپزشکان مورد پژوهش متناسب با نمره آگاهی آنها افزایش می یابد (P<0.05). اکثر ویژگی های فردی دندانپزشکان مورد بررسی در تحقیق حاضر با میزان آگاهی و مهارت تشخیصی آنها ارتباط معنی داری نداشت.

یکی از جدیدترین تغییرات در ساختمان گلاس آیونومرها برای بهبود خصوصیات این مواد، اضافه کردن رزین و ساخت گلاس آیونومرهای اصلاح شده رزینی می باشد. هدف از انجام این تحقیق بررسی میزان تغییرات ابعادی یک گلاس آیونومر اصلاح شده رزینی (Fuji II LC)، یک کامپوزیت(Z100)، یک کامپومر (Compoglss) و مقایسه آن با گلاس آیونومر رایج (Fuji II) بود. برای اندازه گیری تغییرات ابعادی این مواد، 10 نمونه استوانه ای با استفاده از یک قالب با ابعاد 4×6mm ساخته شد. سپس 5 نمونه در آب مقطر و 5 نمونه در بزاق طبیعی در بطری های کوچک مجزا در حرارت 37?C قرار گرفتند. طول هر یک ازنمونه ها در فواصل زمانی پس از آماده سازی، 24 ساعت، 1 هفته، 2 هفته، 1 ماه، 2 ماه و 3 ماه بوسیله یک میکرومتر دیجیتالی اندازه گیری شد. نتایج با استفاده از تست های آماری Scheffe، One-Way ANOVA نشان داد که انبساط Fuji II در هر دو محیط آب مقطر و بزاق، معنی دار نمی باشد و Fuji II LC بیشترین انبساط را نسبت به سایر مواد داشته است. همچنین نتایج به طور کلی مشخص کرد که میزان انبساط مواد در بزاق با هنگامیکه این مواد در آب مقطر قرار می گیرند، تفاوت ندارد. نتیجه گرفته شد که سیمان گلاس آیونومر اصلاح شده رزینی با توجه به وجود HEMA در ترکیب آن بیشترین انبساط را دارا می باشد، در صورتی که کامپومر استفاده شده در این خصوص به کامپوزیت شبیه می باشد.

آسیب عصب Lingual یکی از شایعترین عوارض جراحی های دندانهای مولار سوم تحتانی است و از طرفی، بعد از جراحی میکروسکوپی ترمیم عصب Lingual آسیب دیده، حس چشایی در مقایسه با حس لامسه 3/2 قدامی زبان یا اصلا احیا نمی شود و یا به صورت بسیار جزیی احیا می گردد. در بررسی هیستولوژی اعصاب Chorda-tympani، Lingual ناحیه دندان مولار سوم تحتانی بدست آمده از 200 جسد تازه سازمان پزشکی قانونی کشور، مشخص شد که فاسیکلهای Chorda-tympani بطور گسترده ای در میان فاسیکلهای عصب Lingual پخش می شوند و لذا پس از جراحی میکروسکوپی ترمیم عصب Lingual در این ناحیه، شانس برخورد با فیبرهای چشایی و ترمیم آنها بسیار کم است.

کودکان مبتلا به اختلالات ادراکی (انواع ناتوانی های ذهنی) که بخشی قابل توجه و تامل را در هر جامعه تشکیل می دهند، بدلیل محدودیتهای مختلف حرکتی که منشا گرفته از ناتوانی یادگیری می باشند عموما از مشکلات متعدد دندان ناشی از ضعف در رعایت بهداشت دهان و دندان رنج می برند. در این راستا و به منظور بهبود وضعیت بهداشتی دهان کودکان فوق مطالعه حاضر طراحی گردید تا توانایی مسواک Super Brush با سر سه قلو در مقایسه با مسواک Oral-B از نظر برطرف نمودن پلاک دندانی بررسی گردد.در این تحقیق که به روش Cross Over و از نوع Single Blind انجام گرفت، تعداد 50 دانش آموز پسر طبقه بندی شده بعنوان آموزش پذیر در گروه سنی 6 تا 14 سال از مدرسه استثنایی پیروزی تهران مورد بررسی قرار گرفتند. کودکان به طور تصادفی به دو گروه B، A تقسیم شدند و چگونگی استفاده از هر یک از مسواکها به طور مجزا به آنها آموزش داده شد. در مرحله اول گروه A به مدت یک ماه از مسواک Oral-B استفاده می کرد و پس از یک هفته توقف کاربرد این مسواک، به مدت یکماه از Super Brush استفاده می کردند. در گروه دوم دقیقا عکس این وضعیت اعمال می شد. اندازه گیری ها به کمک شاخص OHI-S در مقاطع یکروز قبل، یکهفته بعد و یک ماه بعد از شروع مسواک نمودن با هر نمونه صورت پذیرفت.براساس نتایج بدست آمده و تجزیه و تحلیل آماری آنها با استفاده از آزمون Paired T-test هیچگونه تفاوت معنی داری از نظر وضعیت بهداشت دو گروه با استفاده از مسواک Super rush، Oral Bمشاهده نشد. لذا می توان با توجه به کاربرد ساده تر Super Brush و نزدیک بودن کارآیی آن به مسواکهای معمول، استفاده از این مسواک را توصیه کرد.

تنوعات آناتومیکی دندانهای انسان یکی از مواردی است که دندانپزشکان و خصوصا اندودنتیست ها بیشتر از دیگران شاهد آن هستند. نوع درمان هم به تناسب فرم موجود طراحی شده و انجام می گیرد. به هر حال قبل از انجام هر نوع درمان ریشه، مراحل تشخیص دقیق به همراه رادیوگرافی اولیه حتما باید طی شده تا درمان با آگاهی کامل و تسلط در کار موفقیت بالاتری را به همراه داشته باشد. در این مقاله دو مورد نادر آناتومیکی دندانهایی با 3 ریشه و 3 کانال و دندان C.form 7 گزارش داده می شود.